نور مخصوص آکواریوم گیاهی
زمان تقریبی مطالعه: 22 دقیقه
نور مخصوص آکواریوم گیاهی
مطمئنا سیستم روشنایی یا تامین نور مخصوص برای آکواریوم های گیاهی یکی از دغدقه های افراد برای راه اندازی آکواریوم پلنت(گیاه) است. بارها در پیج اینستاگرام و سایر منابع در مورد نور، نوع نور، کلوین، پار و موارد این چنینی بحث شده است اما هنوز هم افراد برای انتخاب سیستم روشنایی با مشکل مواجه هستند و نمیتوانند نور مناسب و مورد نظرشان را انتخاب نمایند.
البته حق هم دارند و مطمئنا ارسال این مطلب یا مطالب مشابه و دیدگاه های مختلف نیز نمیتواند به طور کامل ابهاماتی که در مورد انتخاب سیستم روشنایی وجود دارد را رفع نماید، با این حال کارشناس بهترین فروشگاه آکواریوم در تهران در این مطلب با توجه به دیدگاه های ارسالی و مشکلات مطرح شده و همچنین با تکیه بر منابع علمی معتبر و مکتوب قسمتی از این ابهامات مورد برسی قرار داده و تا به شکل وسیع تر علاقه مندان با خصوصیات نور و انواع سیستم های روشنایی و مورد نیاز اکواریوم های گیاهی اشنا شوند. برای مشاهده قیمت لامپ مخصوص آکواریوم گیاهی و خرید لامپ آکواریوم اینجا کلیک نمایید.
ال ای دی مخصوص آکواریوم گیاهی یا لامپ led آکواریوم
اگر یک آکواریوم گیاهی را به چند بخش اصلی تقسیم کنیم. جدا از سایر بخش های مهم مطمئنا همگی با هم اتفاق نظر خواهیم داشت. که یکی از بحش های اصلی یک اکواریوم گیاهی سیستم روشنایی نور مخصوص آکواریوم و تامین نور آن است. و یکی از حیاتی ترین و مهمترین قسمت های تشکیل دهنده یک آکواریوم گیاهی حرفه ای به شمار میرود. متاسفانه این بخش چنان حساس و مهم و تخصصی است که بیشترین سردرگمی و ابهامات در مورد آن وجود دارد. لامپ های موجود در الکتریکی ها که برای مصارف عمومی استفاده میشوند مناسب استفاده در تانک های گیاهی نیستند.
بنابراین به نحوی اینطور به نظر میرسد که همه این مسائل دست در دست هم داده اند. تا انتخاب سیستم روشنایی را به یک معذل تبدیل کنند.! شما هم چنین فکر میکنید؟ اما اگر در ادامه متن همراه کارشناس بهترین فروشگاه آکواریوم در تهران باشید شاید دیدگاهتان تغییر یابد. قبل از پرداختن به اصل موضوع بهتر است کمی درباره نور و روشنایی مناسب گیاهان آبزی بدانیم و تعاریفی را فرا بگیریم.
نور و روشنایی مناسب گیاهان آبزی
شاید این سوال در ذهنتان مطرح شده باشد که چرا بهترین فروشگاه شرق تهران از نور مستقیم خورشید برای تانک گیاهی استفاده نمیکنیم. مگر گیاهان آبزی در طبیعت از نور خورشید استفاده نمیکنند؟ یک لامپ کم مصرف یا رشته ای هم قادر به تولید نور است، آیا میتوان از آنها نیز بهره برد؟ از نظر تئوری جواب سوالات فوق مثبت است و نور خورشید یا هر نوری شامل طیف های مختلف رنگی با شدت و ضعف در نوع رنگ، درجه رنگ، طول موج و …. است و میتواند به عنوان یک سیستم روشنایی برای آکواریوم گیاهی در نظر گرفته شود اما انچه در عمل اتفاق خواهد افتاد این تئوری ها را به کل رد خواهد کرد.
به طور مثال با توجه به اینکه نور خورشید شامل بیشترین طول موج و طیف های رنگی از نورهای مرئی تا نامرئی است. نمیتواند برای محیط بسته آکواریوم مناسب باشد. چرا که بسیاری از این طیف های رنگی نه تنها برای فتوسنتز و رشد گیاهان الزامی نیستند. بلکه میتوانند محیط بسته آکواریوم را دچار معذل رشد دیاتوم ها و جلبک های ناخواسته کنند.
آنچه در طبیعت دیده میشود به هیچ عنوان نمیتواند در یک محیط بسته یا آزمایشگاهی به همان خوبی طبیعت باشد. بنابراین در مورد روشنایی آکواریوم های گیاهی که نیز گوشه ای بسته و محدود از محیط طبیعی است. چاره ای جز این نداریم که ویژگی های مورد نیاز و ضروری را از نور خورشید جدا و به صورت مصنوعی فراهم کنیم و ویژگی هایی مضر و بی استفاده را حذف نماییم تا در محیط بسته آکواریوم با مشکل مواجه نشویم. حال باید دید چه ویژگی هایی مناسب است و انتخاب نور تانک گیاهی بر چه اساسی صورت میگیرد. برای درک این موضوع باید چند تعریف را فرا بگیریم. پس در ادامه با بهترین فروشگاه اکواریوم رد شرق تهران همراه باشید.
موارد مهم در انتخاب نور مخصوص آکواریوم گیاهی
از مهم ترین مواردی که در هنگام انتخاب نور مخصوص آکواریوم گیاهی باید به آنها توجه نمود کارشناس بهترین فروشگاه آکواریوم در شرق تهران به موارد زیر اشاره دارد:
- طول موج نور
- کلوین یا درجه نور
- لومن یا شدت نور
- پار
- چارت توزیع طیف های نوری
- شاخص تابش رنگ CRI
در ادامه همراه باشید تا در خصوص انتخاب نور مخصوص آکواریوم گیاهی اطلاعاتی را در اختیارتان قرار دهیم.
طول موج نور
هر منبع نوری دارای طول موج مخصوصی است. و با واحد نانومتر سنجیده میشود. چشم انسان تنها قادر به مشاهده رنگ نهایی از طیف های مختلف نوری است. به طور مثال نور سفید از هفت رنگ تشکیل شده است. اما چشم انسان قادر به مشاهده نور نهایی ان است.
نورهای قابل رویت برای چشم انسان در محدوده ۳۹۰ تا ۷۵۰ نانومتر قرار میگیرند. که به آن طیف کامل نوری(full spectrum) میگویند. محدوده های کمتر از ۳۹۰ نانومتر را نور ماورا بنفش و محدوده بیشتر از ۷۵۰ نانومتر را نور مادون قرمز گویند. و هیچ کدام برای چشم انسان قابل رویت نیستند. چشم انسان بیشترین دید را در محدوده ۵۵۵ نانومتر دارد. که این محدوده به رنگ زرد مایل به سبز است. که هدف تولید کنندگان لامپ های مصارف عمومی نیز قرار گرفته است. اما مطلقا این لامپ ها با چنین طول موجی برای تانک های گیاهی مناسب نبوده است. چرا که نور زرد و سبز بیش از حد باعث رشد دیاتوم ها و جلبک های ناخواسته خواهد شد.
کلوین یا درجه نور
بهترین فروشگاه شرق تهران توضیح می دهد. که کلوبن با حرف k نمایش داده میشود و ویژگی های یک منبع نور، مانند نورهای تشکیل دهنده نور نهایی و میزان هریک را نشان میدهد. یا به عبارت دیگر درجه کلوین یک نور مشخص میکند. که از چه نورهایی با چه طول موجی در ان وجود دارد. به طور مثال عدد ۱۰۰۰۰k بر روی یک لامپ مشخص کننده رنگ های تشکیل دهنده نور نهایی لامپ مورد نظر است. یک لامپ ۶۵۰۰k که بهترین کلوین برای نور یک تانک گیاهی محسوب میشود. تمام نورهای موجود در طیف نوری را در خود دارد. و بهترین انتخاب برای استفاده در تانک گیاهی به شمار میرود.
لومن یا شدت نور
شدت نور با واحد لومن سنجیده میشود. ما تمایلی به بحث درباره مباحث تخصصی نور نداریم و به همین جمله برای درک مفهموم لومن اکتفا میکنیم که هر چقدر لومن یک لامپ بالاتر باشد. شدت نور ان لامپ نیز بیشتر است. با ذکر این نکته که باید توجه داشت. که برای مشخص کردن کیفیت و شدت نور یک لامپ باید لومن را بر وات نیز تقسیم نماییم. به طور مثال یک لامپ ۱۵۰ وات متال با ۶۰۰۰ لومن به ازای هر وات ۴۰ لومن نور تولید میکند. در صورتی که یک لامپ فلورسنت ۳۰ وات با ۲۱۰۰ لومن به ازای هر وات ۷۰ لومن نور تولید میکند. و مطمئنا لامپ فلورسنت از شدت نور بهتری برخوردار است.
پار PAR
یا Photosynthetically Active Radiation معیاری برای سنجش میزان نورهای مخصوص فتوسنتز در آکواریوم گیاهی است. کارشناس بهترین فروشگاه آکواریوم در شرق تهران بیان میکند. گیاهان برای انجام فتوسنتز به دو طیف رنگی آبی ۴۰۰ نانومتر و قرمز ۷۰۰ نانومتر نیاز دارند. گرچه گیاهان به نور قرمز ۷۰۰ نانومتر با توجه به محل زندگیشان در طبیعت بیشتر نیاز دارند. به طور کلی تر پار واحدی است. که بتوان میزان نور ابی ۴۰۰ نانومتر و قرمز ۷۰۰ نانومتر را سنجید. لامپ های ۵۵۰۰ تا ۶۵۰۰ کلوین دارای بیشترین پار برای اکواریوم های گیاهی هستند. گرچه لامپ هایی تا ۱۰۰۰۰ کلوین نیز از پار مناسبی برخوردار هستند.
چارت توزیع طیف های نوری
در چارت توزیع طیف های نوری، انواع رنگ نور و میزان موجود از هر یک در نور نهایی نشان داده میشود. هر چقدر رنگ آبی و قرمز دو طرف طیف نوری بیشتر باشد. و رنگ سبز آن کمتر باشد. نور نهایی تولید شده از آن منبع نوری برای استفاده در تانک گیاهی مناسب تر است .
شاخص تابش رنگ CRI
یا Color Rendering Index شاخصی بین المللی برای مشخص کردن کیفیت تفکیک و تابش نور طبیعی لامپ است. هر چقدر CRI لامپ بالاتر باشد. آن لامپ از کیفیت تابش طبیعی بالاتری نیز برخوردار است. بالاترین عدد برای شاخص CRI عدد ۱۰۰ است. و این عدد ربطه مستقیمی با کلوین لامپ دارد. برای مقایسه CRI دو لامپ و تصمیم گیری در انتخاب آنها باید توجه داشت. که هر دو لامپ دارای کلوین یکسانی باشند.
اگر تا یه اینجای مطلب سردرد گرفته اید بهتر است یک لیوان اب بنوشید و ادامه مطلب را دنبال کنید. مطمئنا سعی شده تعاریف بالا به شکلی ساده بیان شود و خوانندگان عادی نیز به راحتی مطالب را درک کنند. چرا که مباحث و تعاریف تخصصی نور آنقدر پیچیده است که حتی نگارش آن نیز از عهده اینجانب خارج است و تعاریف فوق نیز خلاصه ای از برداشت آزاد از کتاب آکواریوم های گیاهی آقای مرادی میباشد. با این حال بد نیست همین چند عبارت کوتاه را فرا بگیریم تا زمانی که سخنی از لومن یا کلوین به میان ـمد اشنایی جزئی در رابطه با این پارامترها داشته باشیم.
انتخاب لامپ مخصوص آکواریوم گیاهی
خوشبختانه حتما نیاز نیست از روی چنین پارامترهایی لامپ مورد نظر را انتخاب نماییم. چرا که اکثر لامپ های تجاری و مخصوص تولید شده برای آکواریوم های گیاهی تمام این شاخصه ها را به شکل مناسب دارند و علاقه مندان کافی است یکی از سیستم های روشنایی موجود و معتبر در بازار آکواریوم های گیاهی را انتخاب نمایند و نهایتا با مقایسه میزان وات، کلوین و لومن سیستم های روشنایی که بر روی این محصولات تجاری “اکثرا” درج میشود مقایسه ای را داشته باشند و بهترین سیستم روشنایی را نسبت به بودجه خود خریداری نمایند یا علاقه مندانی که سیستم روشنایی تانک خود را به صورت دست ساز یا از مراکزی غیر از مغازه های آکواریومی تهیه میکنند و این لامپ ها مخصوص تانک های گیاهی ساخته نشده اند میتواند پارامترهای بالا را مورد برسی قرار دهند و بهترین نور را برای تانک گیاهی خود انتخاب کنند.
لامپ های t5
مطمئنا لامپ های T5 از کیفیت ساخت بالاتری نسبت به لامپ های T8 برخوردار هستند. حتی گونه ای از لامپ های T5 نیز به نام (HO-T5 ، (High Output T5 وجود دارند که نوری در حد لامپ های متال را تولید میکنند و نسبت به لامپ های T5 معمولی توان بیشتری نیز مصرف میکنند. گروه لامپ های T5 و T8 رایجترین و پرکاربرد ترین لامپ های مورد استفاده در آکواریوم های گیاهی هستند. و اندازه های طولی مختلف این گونه لامپ ها دست آکواریوم دارها را برای انتخاب اندازه مناسب باز گذاشته اند. تنها عیب وارد بر آنها را میتوان طول عمر مفید کوتاه که بین شش تا نهایتا دوازده ماه است دانست. همچنین این لامپ ها اکثرا برای تانک هایی با ارتفاع مفید زیر ۵۰ سانت مورد استفاده قرار میگیرند.
لامپ های فلورسنت
کیفیتی در حد لامپ های T5 دارند. با ذکر این نکته که به صورت برند معتبر و شناخته شده در بازار اکواریومی موجود نیستند. این گونه لامپ ها بیشتر مناسب آکواریوم های نانو یا زیر ۵۰ لیتر است. کلوین مشخص شده برای این لامپ ها چیزی حدود ۲۷۰۰ تا ۶۵۰۰ کلوین است که نوع ۶۵۰۰ کلوینی آن مناسب برای اکواریوم های گیاهی میباشد. متاسفانه کیفیت این گونه لامپ های و مخصوصا نمونه های ایرانی ان تضمین شده نیست. و به طور مثال اگر ده عدد از آنها را کنار هم روشن کنید. هیچ کدام شدت نور یکسانی ندارند. با این حال بهتر است با آزمون و خطا لامپی را انتخاب کنید. که نسبت به سایر لامپ ها شدت نور بیشتری داشته باشد. البته اگر فروشنده ها چنین اجازه ای را برای تست لامپ هایشان به شما بدهند!!
لامپ های متال هالید
لامپ هایی با تولید شدت نور بالا هستند (high-intensity discharge) و محدوده کلوین انها بین ۵۵۰۰ تا ۲۰۰۰۰ کلوین است. این نوع لامپ ها نسبت به لامپ های فلورسنت طول عمر بسیار بالاتری دارند. شاید تنها عیب این گونه لامپ ها تولید گرمای بالا است که حتما باید از قاب مخصوص و فن برای انها استفاده شود. کلوین مناسب برای انتخاب این گروه از لامپ ها برای اکواریوم گیاهی محدوده ۵۵۰۰ کلوین یعنی طیف کامل نوری است. این لامپ ها برای اکواریوم های طویل و با ارتفاع و عرض زیاد توصیه میشود و حتما در کنار این گروه از لامپ ها باید از لامپ های فلوئورسنت صورتی و مخصوص فتوسنتز نیز استفاده نمود
لامپ های ال ای دی
جدیدترین لامپ های تولید شده فعلی هستند و بیشترین توان مصرفی را به نور تبدیل میکنند. ایده استفاده از آنها در آکواریوم های گیاهی بسیاری از نگهدارنده ها را سردرگم میکند. چرا که لامپ های ال ای دی اماده و مخصوص آکواریوم های گیاهی بسیار کم هستند و قیمتی سرسام آور دارند و از طرفی انواع دست ساز نیز شاید کیفیت برندهای معتبر را نداشته باشند. و همچنین کلوین و لومن مناسبی برای آنها مشخص نمیباشد.
با این حال بهترین فروشگاه آکواریوم در شرق تهران به عنوان یکی از لامپ های محبوب برای ساخت سیستم نور دست ساز یا سیستم نوری حرفه ای آکواریوم پلنت از آن یاد میکند. دقت داشته باشید برای انتخاب نور ال ای دی برای آکواریوم گیاهی حتما به مشخصات نوری آنها دقت داشته باشید. و ال ای دی هایی با برند معتبر با مشخصات نوری مطمئن خریداری نمایید، لامپ های ال ای دی و آماده ای که در الکتریکی ها برای مصارف روشنانی مورد استفاده قرار میگیریند مناسب تانک گیاهی نیستند. ضمنا برای نورهای ال ای دی نمیتوان از شاخص یک وات به ازای هر لیتر آب استفاده نمود. شاید شاخص نیم وات به ازای هر لیتر آب معقول تر به نظر برسد.
سایر منابع نوری
استفاده از سایر منابع نوری مانند لامپ های کم مصرف یا لامپ هایی فاقد کلوین و پار مناسب برای آکواریوم های گیاهی توصیه نمیشود. با این حال برخی از آکواریوم دارهایی که تمایلی به هزینه کردن ندارند یا تمایل دارند گیاهان را فقط به صورت موقت نگهداری کنند به عنوان یک گزینه قابل نورپردازی میتوانند از لامپ کم مصرف یا لامپ های مهتابی معمولی و با ترکیب رنگ سفید و صورتی، نور تانک خود را تامین کنند.
چند نکته که فروشگاه پلنت آکوا در نگهداری گیاه و ماهی مهم می داند :
- از روشن کردن همزمان همه لامپ های اکواریوم گیاهی خوداری کنید. و سعی کنید لامپ ها را یک به یک روشن نمایید. روشن نمودن همزمان همه لامپ ها و تولید نور ناگهانی و زیاد موجب استرس ابزیان ساکن در تانک گیاهی خواهد شد.
- لامپ های فلورسنت هر شش ماه تا نهایتا یکسال باید تعویض گردند. همچنین لامپ های متال هر دوسال یکبار نیاز به تعویض دارند. هیچگاه تمام لامپ های آکواریوم گیاهی خود را همزمان تعویض ننمایید. بلکه لامپ ها را با فاصله یک تا دو ماه از یکدیگر تعویض کنید.
- از روشن و خاموش کردن بیموقع لامپ ها خوداری کنید و سعی کنید در ساعات مشخص روشنایی یا خاموشی اعمال شود. برای این منظور میتوان از تایمرهای مناسب استفاده نمود.
- سعی کنید برای لامپ مورد نظر قاب مخصوص و رفلکتور و تجهزیات کامل و مورد نیاز همان لامپ را تهیه نمایید. همچنین استفاده از ترانس های استاندارد برای لامپ های t5 و t8 میتواند بازدهی بالاتر و عمر مفیدتر لامپ را افزایش دهد.
- مدت زمان نورپردازی برای آکواریوم های گیاهی میتواند همانند طبیعت در فصول مختلف متفاوت باشد. با این حال اکثرا نورپردازی به مدت ۷ الی ۱۲ ساعت در طول روز صورت میگیرد.
